Hikaye ya da Kurgu: Olmak ya da Olmamak

Kurgu ya da Hikaye: Olmak ya da Olmamak

Kurgu ya da Hikaye: Olmak ya da Olmamak

Ahmet Balad Coşkun

Özet:

Sofokles’in Kral Laios’undaki kâhin, Doris Gray’deki ressam, Shakespeare’in Hamlet’indeki hayalet karakterlerini ortak kılan kurgu ya da edebi söylem üzerine düşünmek bilinçdışı işleyişi kavramada önemli olabillir. Fantezik/gerçek olmayan roller aracılığıyla yalanı, entrikayı açığa çıkarmanın birer ipucudurlar öncelikle. Bariz bir tezat olsa da “en sahici gerçeğin” hayalet ve kahin rolleriyle dile geldiği sır ustalıkla 'metnin gerçeğine' yedirilmiştir. Okur ya da seyirci bu karakterler sayesinde bir savcı duygusuna kapılarak somut gerçeğin tutkulu ve hatta ahlaki savunucuları haline gelir kolaylıkla. Edebi söylem bilinçdışıdır ve mge işleyişine sahiptir. Soyut doğası gereği dili (simgeyi) dışarda bırakarak kıymetli olanı (bilinci) kendine saklamıştır. Bilememe zaafı -yani hayalet- gözardı edilebilir, çünkü nihayetinde bir hikaye, daha doğrusu fabl sayesinde somut dünyanın nesnel unsuru olunabilir sadece.

Hamlet ve Kral Laios metinleri bariz bir hokus pokusla -hayalet ve kâhin karakterlerle- yani bir fabl (hayvansı bir açlık ya da tutkunun simgesini yaratabilmek) için elzem olan geriye döndürülemez bir ilk sahne yaratır. Biliyoruz ki okuyucu/seyirci yaratılmış bu imge karakterler aracılıyla kendini ve içinde bulunduğu dünyayı hissedebilmektedir. Gerçeğin -belki de bilincin- hayalet (gerçek olmayanın imgesi) olmaksızın kavranamayacağı insani trajedi bu vesileyle mesele edilebilir.

Serbest çağrışım ve Analitik üçüncü

Serbest çağrışım ve Analitik üçüncü

Serbest çağrışım ve Analitik üçüncü

10-11 Haziran 2023

Müge Arslan Çelik

Özet

Bu makale, imge ve simge kavramlarını serbest çağrışımın ortaya çıkış hikayesini önceleyerek ilerleyecektir. Bu sebeple zaman zaman sunuş stilinde tarihsel sıralamaya sadık kalınılmadığı izlenimi oluşabilecektir. İmge, simge ve dil salt cinsel inşa kuramını ilgilendiren temel kavramlar olduğu için aynı başlıkta ele alınacaktır.

Belirgin bir tartışma başlığı oluşturulmayıp makalede serbest çağrışım, analitik üçüncü ve salt cinsel inşa teorisinin psikanalitik terapi tekniğindeki işleyişi, ilişkileri, benzerlikleri ve farklılıklarını birlikte ele alma şeklinde ilerlenecektir. Üç yöntemin pratikte edinecekleri önemler üzerine yoğunlaşılacak, yorumlarla da karşılaşılacaktır.

Psikanaliz pratiğinin önemli meselelerinden olan psikanalitik psikoterapi tekniklerini pratik bir şekilde bir arada ele almayı amaçlayan bir metin ortaya çıkarılması planlanmıştır.  Dinamik psikanalitik psikoterapiyi dışarıda bırakacak olursak bu üç psikanalitik tekniğin bir arada olması planlanan bir metin elde edilmesi amaçlanmıştır.

Yazarının Gözünden Zamansız

Yazarının Gözünden Zamansız

Latife Tekin son romanı Zamansız'da kendine has dili 'aşmaya çalışmak' ya da 'zorlamak' metoduyla bir bakıma  edebi söylemi yeniden ele almaya kalkıştığı söylenebilir. Bu vesileyle de eserinin psikanalizi imge, kurgu üzerinden yeniden düşünmeye fırsat yaratmış olabileceği akla gelmektedir. 08 Ekim 2023 "edebiyat konuşmaları" başlıklı toplantı moderatör Ahmet Balad Coşkun'un soruları eşliğinde ilerleyecektir. Neler dinleyeceğimizi biz de merak ediyoruz. Aynı gün erken saatlerde başlayan toplantıda farklı başlıklarda başka sunumlar da olacaktır. Program şöyledir;

IV. SALT CİNSEL İNŞA PSİKANALİZ TOPLANTISI

Açılış
10:00-10:15
Hazal ÇELİK

A. “Rüya”

5 kuramcı/5 kavram eşliğinde imge işleyişinin izini sürmek

1. FREUD: Rüyalar ve Bilinçdışı
10:15-11:00

Konuşmacı: Sinem VELDET
Moderatör: İrem İlhan YÜKRÜK

2. KLEIN: Bebeğin Rüyası, Kısmi Nesneler ve Projektif İdentifikasyon
11:10-11:55

Konuşmacı: Nehir ZEREN
Moderatör: İrem İlhan YÜKRÜK

Tartışma
11:55-12:05

3. BLEGER: Evrensel Bir Rüya: Simbiyozis
12:15-13:00

Konuşmacı: Elif UZER
Moderatör: İrem İLHAN YÜKRÜK

Tartışma
13:00-13:10

ÖĞLEN ARASI
13:10-14:00

4. WINNICOT: “Anne”nin Rüyası: İnfant ve Karşıt-Aktarım
14:00-14:45

Konuşmacı: Gülşen TEKSİN
Moderatör: Dinç Orkun YONTAR

5. BION: Analizanın Rüyası, Aktarım ve Dileğin Varsanısal Doyumu
14:55-15:40

Konuşmacı: Dilara ÇETİN
Moderatör: Orkun Dinç YONTAR

Tartışma
15:40-15:50

Kapanış
16:00-16:20
Müge ARSLAN ÇELİK

KAHVE ARASI
16:20-16:40

B. “Edebiyat Konuşmaları”

1. Yazarının Gözünden Zamansız
16:40-17:20

Konuşmacı: Latife TEKİN
Moderatör: Ahmet BALAD COŞKUN

2. Cinsiyetsiz Aşk ve İç İşleyiş: Latife TEKİN’in Zamansız Romanının Zamandışı Kavramı Işığında Ele Alınması

17:30-18:10

Konuşmacı: Hazal ÇELİK
Moderatör: Ahmet BALAD COŞKUN

Cinsiyetsiz Aşk ve İç İşleyiş: Latife TEKİN’in Zamansız Romanının Zamandışı Kavramı Işığında Ele Alınması

Cinsiyetsiz Aşk ve İç İşleyiş: Latife TEKİN’in Zamansız Romanının Zamandışı Kavramı Işığında Ele Alınması

Cinsiyetsiz Aşk ve İç İşleyiş: Latife TEKİN’in Zamansız Romanının Zamandışı Kavramı Işığında Ele Alınması

Hazal ÇELİK

sunum özeti:

….Hikayenin tetiğini çekmek için geriye döndürülemez bir ilk sahne gerektiği aşikar. Ben de bu eşsiz romanın yazarının stilini taklit etme ilhamıyla, vakit kaybetmesizin okuyucuyu karşı karşıya bıraktığı soruyla hemen başlamış olayım. Peki ya edebiyat hikayeyi aşar da, Zamansız’ın ima ettiği, yeni bir psikanalitik kavramla düşünülecek olursa, yani “zamandışı” bir anlatıma ulaşırsa neler olur?

…İki aşık arabadadır ve arabayla göle düşerler. Şunu hemen ifade edeyim. Klasik psikanalitik yaklaşımla travma gibi ele alınabilecek “göle düşme” sadece geriye döndürülemez ilk sahne işlevi taşısaydı; kronolojisi bozulmuş bile olsa, roman kahramanının zihninde geçtiği biçimiyle metnin içine dağılmış olsaydı dahi, başka meselelerle ilgilenmesi gerekecekti. Kadın olmak, erkek olmak, karşılıksız aşk ya da zedelenme gibi… Daha açık söyleyecek olursam, bir hikayeyle karşılaşacaktık ve kendi ruhsal bakiyemizin sınırladığı haliyle hikayemiz başka bir hikayeyi okuyacaktı. Fakat yazar bilgece edebi manevralarla, okuyucuyu simgelerin değil imgelerin cinsel dünyasına, hem de kahkahalar eşliğinde, fırlatmayı başarmış görünüyor.

…..Geride bırakılan, fabl biçiminin seçilmesiyle görünür olan -fakat asla bununla sınırlı kalmayan-insan bedenleriyle birlikte cinsel kimlikler, daha sonra açacağım nedenlerle anılar/çocukluk, kısacası insan olmanın toplumsal inşaya dair koşullarıdır. Yazarın giriştiği kapsamlı geride bırakmayı “dil”in sınırlarına kadar genişletebiliriz.

….İmgesel kurguyu tam olarak psişenin kendisine, yani cinselliğe, başka bir deyişle soyutlama becerisine eş değer gören bu kuramsal yaklaşıma göre; cinsiyet de dahil olmak üzere anne, baba ve çocuk gibi dinamik ilişkiyi, diğer bir değişle hikayeyi anlamayı sağlayacak biyolojik, sosyolojik ve tarihsel inşalar psikanalitik düşünceden arındırılmalıdır. Bunu yapmak bizi romandaki gibi psişeyle, SCİ okumasına göre ruhsal iç işleyişle, yani saf cinsel kurgu ile karşı karşıya bırakacaktır.

-----------

08 Ekim 2023 "edebiyat konuşmaları" başlıklı toplantı moderatör Ahmet Balad Coşkun'un soruları eşliğinde ilerleyecektir. Neler dinleyeceğimizi biz de merak ediyoruz. Aynı gün erken saatlerde başlayan toplantıda farklı başlıklarda başka sunumlar da olacaktır. Program şöyledir;

IV. SALT CİNSEL İNŞA PSİKANALİZ TOPLANTISI

Açılış
10:00-10:15
Hazal ÇELİK

A. “Rüya”

5 kuramcı/5 kavram eşliğinde imge işleyişinin izini sürmek

1. FREUD: Rüyalar ve Bilinçdışı
10:15-11:00

Konuşmacı: Sinem VELDET
Moderatör: İrem İlhan YÜKRÜK

2. KLEIN: Bebeğin Rüyası, Kısmi Nesneler ve Projektif İdentifikasyon
11:10-11:55

Konuşmacı: Nehir ZEREN
Moderatör: İrem İlhan YÜKRÜK

Tartışma
11:55-12:05

3. BLEGER: Evrensel Bir Rüya: Simbiyozis
12:15-13:00

Konuşmacı: Elif UZER
Moderatör: İrem İLHAN YÜKRÜK

Tartışma
13:00-13:10

ÖĞLEN ARASI
13:10-14:00

4. WINNICOT: “Anne”nin Rüyası: İnfant ve Karşıt-Aktarım
14:00-14:45

Konuşmacı: Gülşen TEKSİN
Moderatör: Dinç Orkun YONTAR

5. BION: Analizanın Rüyası, Aktarım ve Dileğin Varsanısal Doyumu
14:55-15:40

Konuşmacı: Dilara ÇETİN
Moderatör: Orkun Dinç YONTAR

Tartışma
15:40-15:50

Kapanış
16:00-16:20
Müge ARSLAN ÇELİK

KAHVE ARASI
16:20-16:40

B. “Edebiyat Konuşmaları”

1. Yazarının Gözünden Zamansız
16:40-17:20

Konuşmacı: Latife TEKİN
Moderatör: Ahmet BALAD COŞKUN

2. Cinsiyetsiz Aşk ve İç İşleyiş: Latife TEKİN’in Zamansız Romanının Zamandışı Kavramı Işığında Ele Alınması

17:30-18:10

Konuşmacı: Hazal ÇELİK
Moderatör: Ahmet BALAD COŞKUN

1.yıl Teorik Eğitim Programı

1.Yıl Teorik Eğitim Programı

 

Psikanaliz Çalışmaları Derneği 1. yıl teorik eğitim programını hem psikanalize giriş niteliği taşıyan hem de güçlü ve sistematiği kavranabilen bir teorik zemin oluşturmak için tasarlamıştır. Bir diğer esas amaç da öğrenciye  üst okuma stili edindirerek  klasik metinler ve güncel literatür eşliğinde temel psikanalitik kavramları derinlemesine çalışabilme becerisi kazandırmaktır. 1. yıl teorik eğitimi formasyon sürecinin gereklilikleri olan psikanalitik terapi, süpervizyon gibi pratik süreçlere hazırlama, ekolümüzün Salt Cinsel İnşa (Pure Sexual Construction) okumasına  eşlik edebilecek teorik arka planla ilerleyebilme ve de taraflar için bir karar aşaması oluşturmak amacıyla dizayn edilmiştir.

 

1.yıl teorik eğitime psikiyatri uzmanı ya da asistanı, klinik plikolog ya da klinik psikoloji yüksek lisans öğrencisi, psikoloji mezunu, psikolojik danışmanlık ve rehberlik mezunu, sosyal çalışmacı ve tıp hekimi kabul edilmektedir. İkinci, üçüncü, dördüncü yıl eğitimi ve formasyona devam edebilmek için psikiyatri ya da klinik psikoloji yüksek lisans angajmanı ve tamamlama yükümlülüğü vardır.

1.yıl eğitim sınıfına kayıtlar kurum eğitmeniyle yapılan yüz yüze görüşme ve eğitim komisyonu kararından sonra yapılmaktadır. Görüşme sırası ya da sonrasında kurum tarafından belirlenen evraklarla hazırlanmış öz geçmiş dosyası talep edilir.

Başvuru: info@psikanalizcalismalaridernegi.com adresine kısa bir tanıtım yazısı ve telefon numarası eklenerek yapılır.

Dersler haftada bir gün; toplam iki saat ve yüz yüze olacak şekilde planlanmıştır. Her bir eğitim yılı sonunda ölçme sınavı ve her  iki dönem için iki ayrı dönem ödevi hazırlama sürecin gerekliliğidir. 1. yıl öğrencisi dernek içi ya da kamuya açık mekanda eğitmeninin eşliğinde bir sunum yapmaktadır.

Psikanaliz Çalışmaları Derneği eğitmeni, 1. yıl Teorik Eğitim programının aktif anlatıcısı konumundadır. Eğitim programını önceden planlanmış ve tespit edilmiş içeriği ders saatiyle uyumlu bir sorumlulukla ilerletir. Eğitim; eğitmen, süpervizör ve eğitim komisyonu işbirliği ile yürütülür. Öğrenciler, sürecin hiyerarşisine uyum sağlayarak eğitimlerini geliştirebilir.

1. yıl teorik eğitimi programında çalışılacak temel konular arasında; psikanalitik çerçeve, bilinçdışı, aktarım ve karşı-aktarım bulunmaktadır.

 

  1. Psikanalitik Çerçeve; J.Bleger ve A.Lemma'nın Psikanalitik Çerçeve metinleri temel kaynak olarak okunacaktır. Ayrıca konuyla ilişkili literatüre ait ek okuma listesi (örn. strap-on makalesi vb.) eğitmen tarafından verilecektir. Freudyen bir okuma ile çerçeve konusu klasik anlamıyla ayrıntılı incelenecektir. Çerçevenin  oral simbiyöz aşama (örn. iyi meme- kötü meme, agresyon, non-verballik, semptom, omnipotans, imge vb.) ile bağıntısı metodolojik yaklaşım farklılıklarıyla da ele alınacaktır. Katılımcıların psikanalitik yaklaşımlarla formüle etme  ve ayrıca salt cinsel inşa okumasının klinik ve teorik hatlarına (örn. latent-eşcinsellik/ zamandışı/ self-designment, non-ego, up etmek, .) hazırlanmaları planlanmaktadır.
  2. Bilinçdışı; Freud'un bilinçdışı makalesi temel metin olarak ayrıntılı incelenecektir. Topografik, ekonomik, yapısal kuramları, bilinçdışı, bilinçöncesi, bilinç, id, ego,süperego, bastırma, libido, kateksis gibi kavramlar klasik Freudyen açıdan ve salt cinsel inşa teorisine göre üst okuma ile ele alınacaktır. Bilinçdışının görünümleri olan konuşma, aktarım, rüya, semptomun birbirleri ile ilişkileri araştırılacaktır. Rüya ve oluşum mekanizmaları incelenecektir. Ayrıca oral dönem savunma mekanizmaları ve Klein'ın kuramı yakın okuma ile ele alınacaktır.
  3. Aktarım; Freud'un aktarım nevrozu kavramı ile başlanarak, literatürde kuramcıların aktarımı nasıl ele aldığı araştırılacaktır. Aktarım türleri ve klinik görünümlerinin gelişimsel aşamalar ve seksüalite ile ilişkisini kavramaya yönelik literatür okunacaktır. Acting in/out, enactment, bilinçdışı fantezi, dileğin varsanısal doyumu gibi aktarımla ilintili kavramlar ayrıntılı işlenecektir. Oral döneme ait temel kavramların (örn. primer narsisizm, splitting, projeksiyon, paranoid-şizoid konum, depresif konum vb.) çalışılması tamamlanacaktır.
  4. Karşı-aktarım; Freud ve nesne ilişkileri kuramcılarından itibaren güncel psikanalitik literatür derlemeleri de dahil olmak üzere karşı-aktarım kavramının değişimi ele alınacaktır. Ogden'in terapötik üçüncü kavramı klinik vinyetler içeren makaleler eşliğinde incelenecektir. Katılımcılardan tüm yıl boyunca öğrendikleri temel kavramları birbirleri ile ilişkilendirmeleri ve psikanalitik formülasyon yapmaya dair beceri geliştirmeye başlamaları beklenecektir. İkinci sınıfa hazırlık olarak anal dönem de giriş niteliğinde ele alınmaya başlanacaktır.
    1. yıl teorik eğitiminin temel kavramları açısından okunacak kuramcılar listesi şöyledir: Freud, Fairbairn, Klein, Winnicott, Bion, Bleger, Laplanche, Ogden. Ders yılı başında içinde bir yıllık literatür listesinin de olduğu metinlerden oluşan okuma listesi verilmektedir.